Smary

Smary – cena

Smary to niebywale ważna grupa środków używanych w warsztatach maszyn rolniczych. Nie można wyobrazić sobie jakiejkolwiek naprawy, konserwacji bez użycia środków smarnych.

Smar jest to specjalnie spreparowany środek chemiczny, którego głównym zadaniem jest zmniejszenie tarcia pomiędzy różnymi powierzchniami. Smary mogą mieć różną  konsystencję (w zależności od zastosowania) –  stałą, płynną, pół płynną aż do gazowej. Dzięki temu wnikają w głąb lub osadzają się – nie spływają ze smarowanych powierzchni.

Główne zadanie smaru to:

• Ma tworzyć warstwę poślizgową pomiędzy dwoma (lub więcej niż dwiema) pracującymi częściami mechanicznymi i tym samym zmniejszać tarcie pomiędzy nimi Tarcie jest generalnie procesem bardzo niekorzystnym, powodującym powstawanie hałasu, wysokiej temperatury, odkształceń, a także produktów ubocznych, takich jak metalowe opiłki
• Odprowadzanie ciepła. Dzięki mniejszemu  tarciu, po jego zastosowaniu temperatura pomiędzy pracującymi częściami maleje
• Eliminuje nieprzyjemne dźwięki, takie jak, chociażby metaliczne piski. Smar wycisza pracujące elementy mechaniczne
• Pomaga zabezpieczyć elementy mechaniczne przed korozją
• Amortyzuje obciążenia

Reasumując, smar znacząco podnosi jakość i efektywność pracy mechanizmów, wydłuża ich trwałość, a także chroni przed przedwczesnym zużyciem.

Z czego zbudowany jest smar?

Głównym składnikiem smaru jest olej bazowy, który ma właściwości ślizgowe (do kilkudziesięciu procent objętości smaru). Wspomniany olej bazowy wytwarza się natomiast z:

• olejów mineralnych (np. rafinowane oleje mineralne, będące podstawowymi składnikami towotu);
• olejów roślinnych;
• olejów syntetycznych (na przykład oleje silikonowe, które powstają z polimerów, pochodzących z atomów krzemu i grup metylowych albo etylowych)

Aby z płynnej konsystencji oleju, otrzymać stałą konsystencje smaru, należy zastosować zagęstniki. Dzięki nim smar otrzymuje konsystencje gęstej pasty.

Tymi zagęstnikami są m.in.  mocznik aromatyczny, krzem albo krzemian glinu, a także metaloorganiczne mydła alkaliczne.

Do wyrobu smarów stosuje się także ulepszacze (które decydują o jego przeznaczeniu) takie jak np.:

• grafit (smar grafitowy);
• miedź (smar miedziowy);
• teflon (smar teflonowy);
• dodatki antykorozyjne;
• dodatki konserwujące;
• dodatki zwiększające przyczepność;
• dodatki zwiększające trwałość
• i wiele innych.

Smar techniczny – zalety stosowania:

W warsztacie maszyn rolniczych najczęściej stosowane są tzw. smary techniczne – które posiadają szereg korzyści na przykład:

• wydłuża czas eksploatacji poszczególnych mechanizmów i  części zamiennych, chroniąc je przed przedwczesnym zużyciem, spowodowanym przez tarcie, wysoką temperaturę i korozję;
• chroni przed korozją;
• uelastycznia pracę poszczególnych mechanizmów;
• znacząco zimniejsza obciążenie innych podzespołów, które będą musiały zużywać mniej energii do poruszania nasmarowanym mechanizmem;
• zmniejsza użycie siły do poruszania poszczególnych mechanizmów;
• wycisza pracę części zamiennych i mechanizmów;
• chroni uszczelki przed kruszeniem i pękaniem;
• zapobiega zacinaniu się zamków w maszynach rolniczych;
• chroni przed zamarzaniem;
• chroni materiały eksploatacyjne przed zapiekaniem. Dzięki temu można w przyszłości łatwo je zdemontować (na przykład świece zapłonowe i świece żarowe w ciągniku rolniczym);
• chroni przed zapiekaniem się śrub i nakrętek. Można dzięki temu je łatwo odkręcić bez używania nadmiernej siły i bez zagrożenia zerwania gwintu.

Można wyróżnić wiele postaci smarów technicznych. Najważniejsze z nich to :
1. Smar w sprayu – z dodatkiem składnika antykorozyjnego, wypierający wodę. To odporna na obciążenia kombinacja olejów syntetycznych i mineralnych.

Odporna na ścieranie warstwa smarująca, która tłumi hałas i drgania

2. Smar półpłynny – Smar Agri 1500 jest specjalnym środkiem smarnym o bardzo wysokiej lepkości przeznaczonym do całorocznego smarowania przekładni, w tym przekładni wolnobieżnych i ślimakowych. Veco Agri 1500 jest smarem półpłynnym stosowanym najczęściej do przekładni zamkniętych, na przykład przekładni kosiarek rotacyjnych, przekładni agregatów czynnych typu cyklotiller, a czasami w przypadkach awaryjnych do cieknących zwolnic czy mostów napędowych itp.
3. Smar suchy – jest środkiem na bazie teflonu (PTFE) zaprojektowanym do smarowania elementów narażonych na kontakt z pyłem i zabrudzeniem, np. teleskopowe anteny samochodowe. Nie zawiera silikonu i nie pozostawia osadu. Zabezpiecza przed działaniem wilgoci i chroni element przed korozją. Zakres stosowania od -10°C do + 260°C.
4. Smar silikonowy – zapobiega twardnieniu i zamarzaniu uszczelek gumowych, zużywaniu się plastikowych części, chroni od hałasów. Ponadto zapewnia doskonałe smarowanie szczególnie pomiędzy częściami wykonanymi z różnych materiałów takich jak metal-plastik, plastik-plastik, metal-gumy. Stosowany na praktycznie każdej części i urządzeniach wykonanych z metalu, plastiku, gumy, nylonu lub drewna. Chroni i smaruje narzędzia, podnośniki, zamki, zatrzaski, przełączniki, sprężyny itp. Może być używany jako środek antyadhezyjny w procesie formowania części z tworzyw sztucznych i kauczuku.
5. Smar do łańcuchów – stosowany do łańcuchów pracujących pod dużymi obciążeniami. Jest to produkt, który możesz użyć do przekładni łańcuchowych w maszynach rolniczych. Doskonale się także sprawdzi jako środek konserwujący stalowe liny. Stosując preparat zabezpieczasz przekładnie przed korozją i usprawniasz ich pracę. Smar posiada dobrą przyczepność i nie traci swoich właściwości nawet w wysokiej temperaturze.

6. Smar renolit – czyli smar litowy, należy do smarów wielofunkcyjnych, powstał na bazie olejów parafinowych, o wysokiej lepkości, z wykorzystaniem jako substancji zagęszczającej 12-hydroksyteraninu litu. Zastosowane w tym smarze dodatki pozwalają na doskonałe smarowanie elementów, poddawanych wysokim dynamicznym, udarowym obciążeniom. Może być on stosowany nawet w niskich temperaturach, ma działanie antykorozyjne i wysoką odporność na utlenianie. Szczególnie zalecany do smarowania wysokoobciążonych połączeń i łożysk.

7. Smar wysokotemperaturowy – to preparat o wysokiej przyczepności z zawartością PTFE, o właściwościach pełzających, odpornością na wysokie temperatury i długotrwałym efektem. W tym produkcie ciekawa jest temperatura aplikacji od -30 do 250 °C.

8. Preparat wielofunkcyjny WD-40 – to wielofunkcyjny środek penetrująco-smarny. WD-40 to wielozadaniowy produkt – może mieć zastosowanie m.in. w usuwaniu rdzy, ułatwienie w odkręcaniu śrub i wkrętów, przeciwdziałanie zawilgoceniu i korozji, oraz uszkodzeniom uszczelek pod wpływem skrajnie wysokiej i niskiej temperatury.

9. Smar wysokociśnieniowy – to preparat używany w miejscach narażonych zarówno na wilgoć, jak i na mocne wibracje i wstrząsy, jak np.: otwarte przekładnie, łożyska toczne i ślizgowe, łańcuchy, koła zębate, prowadnice itp. Może być zastosowany w mechanizmach o średnich prędkościach obrotowych. Obojętny chemicznie dla większości typów gumy, tworzyw sztucznych i lakierów. Nie zawiera soli metali. Odporny na wysokociśnieniowe spłukiwanie wodą i parą. Może być stosowany do smarowania urządzeń pracujących pod wodą.

10. Smar silikonowy – jest to olej silikonowy w sprayu, który znajduje zastosowanie w konserwacji, montażu i zabezpieczeniu elementów mechanizmów ruchomych. Bardzo dobrze wnika w materiał, na który jest stosowany i nie jest zmywalny wodą.

Inne ciekawe produkty smarne to m.in.:

• smar teflonowy– stosuje się go do elementów z plastiku (zawiasy, prowadnice), a także do prowadnic szyb i pracujących elementów gumowych. Smar jest bezbarwny, odtłuszczony i odporny na działanie wody.
• Smar ceramiczny – ma konsystencję gęstego smaru i zapobiega zapiekaniu się korpusów w głowicy silnika, dlatego nanosi się go na wtryskiwacze common rail. Oprócz tego można go zastosować np. do świec żarowych.
• Smar do połączeń elektrycznych – tłusty preparat, optymalizujący kontakt w połączeniach elektrycznych i zabezpieczający ich styki np. w gniazdach. Przydaje się też do wtyczek instalacji elektrycznych.
• Smar miedziany – środek ten ma za zadanie ochronić przed zapieczeniem mało ruchliwe połączenia w maszynie, dlatego nakłada się go na śruby wahaczy, połączenia układu wydechowego lub elektryczne. Powoduje korozję aluminium, dlatego nie można go stosować na piasty pod alufelgi.
• Pasta do tłoczków hamulcowych – nakłada się ją na powierzchnię wewnętrznych elementów zacisków i cylinderków hamulcowych, należy jednak wiedzieć, że na tłoczki nie wolno stosować innych smarów. Preparat rozpuszcza się w płynie hamulcowym i jest odporny na wysokie temperatury.
• Smar do prowadnic – cechuje się silnym i długotrwałym przyleganiem. Do zaaplikowania na ruchome elementy narażone na wibracje i wstrząsy, takie jak prowadnice szyberdachu i zawiasy drzwi.
• Smar aluminiowy – nie powoduje korozji elektrolitycznej i można go nanosić na piasty pod felgi aluminiowe. Można go stosować także w śrubach wahaczy aluminiowych. Nadaje się do zamiennego stosowania z pastą ceramiczną.
• Pasta do montażu klocków hamulcowych– bardzo tani preparat, eliminujący piski i stuki w układzie hamulcowym przez zaaplikowanie go na zewnętrzną ścianę klocków. Tworzy w ten sposób przyczepną warstwę między klockiem a tłoczkiem i zaciskiem. Nie szkodzi mu woda, sól i wysoka temperatura.

Sposób doboru smarów w zależności od zastosowań

Dobór smaru do odpowiedniego mechanizmu, bądź urządzenia wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak:

• Miejsce zastosowania – konstrukcję punktu tarcia,
• Obciążenia (przedział zmienności, kierunek, czas trwania, częstotliwość, wibracje, uderzenia)
• Prędkość pracy urządzenia
• Zakres temperatury pracy maszyny
• Częstotliwość uruchamiania urządzenia
• Wymaganą niezawodność
• Precyzję wykonania, np.: możliwą niewspółosiowość
• Sposób dozowania smaru
• Środowisko pracy: (kontakt z wodą, zapyleniem kurzem, płyny agresywne lub gazowe, korozyjne środowisko)
• Rodzaj uszczelnienia
• Rodzaj materiałów smarowanych
• Przykładowy czas pracy do wymiany
• Wymagania specjalne (przemysł spożywczy, farmaceutyczny, górniczy).

Warto też wspomnieć o czasie pracy smaru w urządzeniu, może on się wahać od 100 godzin i potrzebna będzie wymiana, aż do całego czasu pracy maszyny  – dożywotnio.  Czas użytkowania smaru, zależy od wielu czynników, tych wymienionych powyżej. Należy dostosować produkt smarny do danego mechanizmu, i rodzaju środowiska pracy.