Oleje silnikowe

Olej silnikowy

Jednoznacznie można okrzyknąć olej silnikowy mianem najważniejszego płynu eksploatacyjnego w naszym pojeździe. Właściwości smarne jakie zapewnia nam wysokiej klasy olej są zbawienne dla naszego silnika. Nie jest tajemnicą, że w trakcie poruszania się metalowych i nie tylko metalowych części w silniku wytwarzane jest ogromne tarcie, które prowadzi między innymi do wzrostu temperatury i wycierania się poszczególnych elementów. Już kilkaset lat temu stosowano różne preparaty, które miały owe tarcie zminimalizować, na początku były nimi tłuszcze zwierzęce i roślinne. Prawdziwa rewolucja nastąpiła jednak w 1866 roku, kiedy to amerykański doktor John Ellis za sprawą prowadzonych przez siebie badań nad zastosowaniem ropy naftowej w medycynie zainteresowały jej niezwykłe możliwości smarne. Z powodu małych efektów w próbach odnalezieniu zastosowania jej w medycynie postanowił skupić się na wyprodukowaniu z niej substancji, którą można by wykorzystać do smarowania popularnych jeszcze w tamtych czasach silników parowych. Dzięki jego badaniom udało się stworzyć pierwowzór dzisiejszych olejów. Mianowicie była to substancja, a w zasadzie smar stworzony na bazie tłuszczów zwierzęcych, roślinnych oraz ropy naftowej. Dzięki odpowiedniemu połączeniu poszczególnych składników udało mu się (w porównaniu do dotychczas stosowanych substancji smarujących na bazie samego tłuszczu) uzyskać stosunkowo wysoką odporność smaru na wysokie temperatury. Rozwiązało to problem stosowanych dotychczasowo rozwiązań z przegrzewającymi się olejami. Stosowanie nowego smaru znacząco poprawiło produktywność silników parowych i pozwoliło na ich szersze zastosowanie i wzrost popularności.

Rodzaje olejów silnikowych

Z uwagi na rozwój technologii oraz zastosowanie różnych komponentów do wytworzenia oleju silnikowego, możemy je podzielić na trzy główne rodzaje:

Oleje syntetyczne – najczęściej stosowany rodzaj oleju w nowych pojazdach oraz tych ze stosunkowo małymi przebiegami. Również najczęściej stosowany przez właścicieli pojazdów z silnikami o zapłonie żarowym, czyli coraz popularniejszych diesli. Mają realny wpływ na zmniejszenie spalania paliwa przez nasz silnik oraz zużycie oleju, dodatkowo przedłużają żywotność naszego silnika ze względu na bardzo dobrą odporność na wysokie temperatury. Ich konsystencja spośród pozostałych olejów jest najrzadsza i cechuje się najniższą lepkością. Na jego wytworzenie składa się olej oraz baza składników syntetycznych najczęściej polialfaolefiny, powstająca w wyniku reakcji syntezy chemicznej. Wytworzenie wysokiej klasy oleju syntetycznego wymaga długiego procesu zaczynającego się od częściowego odparowania, usunięcia zanieczyszczeń oraz destylacji próżniowej i kończącego się na zmieszaniu oleju bazowego ze składnikami uszlachetniającymi. Dobór tych składników jest indywidualny i zależy od specyfikacji oleju.

Oleje półsyntetyczne – jest to grupa olejów, będących pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy olejami mineralnymi a syntetycznymi. Nazwa może być myląca, ponieważ w rzeczywistości w ich skład nie wchodzą w równych proporcjach bazy mineralne i syntetyczne. Zazwyczaj wygląda to w ten sposób, że oleje półsyntetyczne zawierają około 65% – 70% baz mineralnych a pozostałą część stanowią wspominane wcześniej bazy syntetyczne. Dedykowane są raczej do nieco starszych i bardziej wysłużonych silników nie wymagających, aż tak dokładnego smarowania jak nowsze modele. Dodatkowo oleje te w mniejszym stopniu obciążają uszczelnienia naszego silnika.

Oleje mineralne – ostatnią i najrzadziej stosowaną w naszych pojazdach grupą smarów są oleje mineralne. Praktycznie w ogóle nie są stosowane w przypadku nowych pojazdów i maszyn. Raczej stosuje się je w przypadku już mocno wyeksploatowanych jednostek, kiedy uszczelnienia silnika są już w bardzo słabej kondycji i nie chcemy ich dodatkowo obciążać. Głównymi wadami olejów składających się głównie z baz naturalnych jest dość szybki spadek lepkości oraz wydajności. Użytkowanie takich olejów jest trudne zwłaszcza zimą, ponieważ mogą one stwarzać problemy przy uruchamianiu silnika zwłaszcza w niższych temperaturach panujących na dworze. 

Parametry oleju

Baza olejowa nie jest jedynym parametrem występującym przy olejach silnikowych. Bardzo ważnymi parametrami, na które również należy zwrócić uwagę przed wlaniem oleju do naszego silnika są:

 Lepkość oleju – parametr informujący nas o oporach oleju przed płynięciem, wywodzi się ona bezpośrednio z klasyfikacji SAE. Najpopularniejszymi oznaczeniami w tym przypadku są: 0W, 5W, 10W, 15W i 20W. Literka „W” oznacza lepkość oleju w niskich temperaturach. Natomiast drugi indeks znajdujący się po literze „W” informuje nas o lepkości w wysokich temperaturach np. 30, 40, 50. Im pierwszy indeks będzie niższy tym łatwiej nasz silnik będzie miał podczas rozruchu zwłaszcza zimą, kiedy na dworze panować będą ujemne temperatury. Taki olej jest rzadszy przez co łatwiej można go rozprowadzić po silniku, nie generuje takich strat mocy co oleje o wyższej lepkości. Nie można jednak mieć wszystkiego, wadą olejów o niższej lepkości jest słabsze zabezpieczanie silnika przed zużyciem. Drugą klasyfikacją olejów silnikowych jest API, stworzona przez Amerykański Instytut Nafty. Dzięki niej uzyskujemy informację na temat jakości oleju za pośrednictwem wprowadzonej przez instytut klasyfikacji. Podstawowy podział na litery „S” oraz „C” rozgranicza nam zastosowanie olejów do jednostek spalinowych napędzanych odpowiednio benzyną oraz olejem napędowym. Po literze oznaczającej rodzaj silnika znajduje się druga litera, która oznacza normę płynu eksploatacyjnego, czyli naszą jakość. Bardzo istotną informacją jest to, że im dalsza litera alfabetu tym klasa oleju jest wyższa. Na przykład w przypadku silników napędzanych ropą, czyli oznaczonych literą „C” lepszym olejem pod względem jego klasy będzie olej o oznaczeniu CJ niż CF. Trzecia klasyfikacja została stworzoną w 1996 roku przez ACEA, czyli Europejskie Zrzeszenie Producentów Pojazdów Samochodowych. Rozróżniła ona podział klasy jakości olejów na trzy podstawowe grupy: A/B (można je stosować do silników zarówno benzynowych jak i wysokoprężnych w pojazdach lekkich np. samochodach osobowych i małych ciężarówkach), grupa „C” (do niej należą oleje niskopopiołowe, przystosowane do nowych norm czystości spalin, dzięki nim w katalizatorach i filtrach DPF osadza się mniej popiołu) oraz grupa „E” (w tej grupie znajdziemy oleje przystosowane do pracy w silnikach diesla pojazdów ciężarowych). Z powodu tak wielu zmiennych przy doborze odpowiedniego oleju powinniśmy kierować się przede wszystkim zaleceniami producenta lub skorzystać z fachowej porady mechaników.

Wymiana oleju silnikowego

W celu wymiany oleju silnikowego zawsze warto umówić się na wizytę w renomowanym serwisie. Unikniemy wtedy problemów z doborem odpowiedniego oleju. Jeśli jednak zdecydujemy się na wymianę oleju samemu przede wszystkim zadbajmy o prawidłowy dobór oleju, który zamierzamy wlać do naszego silnika. W naszym sklepie internetowym oferujemy Państwu oryginalne i dedykowane oleje silnikowe stosowane w pojazdach marek Massey Ferguson, Fendt oraz John Deere. Oprócz tego posiadamy również szeroką gamę olejów, brandowanych naszym logo firmy Korbanek, które produkuje dla nas jeden ze światowych producentów smarów i olejów marka Fuchs, z którą współpracujemy od kilkudziesięciu lat. Cechują się one najwyższą jakością i spełniają wszystkie normy zarówno dotyczące jakości jak i lepkości. Dopiero po upewnieniu się, iż posiadamy odpowiedni olej możemy przystąpić do jego wymiany. W maszynach pomagających nam codziennie na roli, olej powinniśmy wymieniać najlepiej co roku przed rozpoczęciem się sezonu żniwnego. W przypadku kiedy nasz pojazd pracuje równie ciężko w pozostałych okresach np. przy odśnieżaniu podczas zimy, możemy przesunąć okres wymiany oleju np. na jesień, jednakże powinniśmy trzymać się zasady by co najmniej raz do roku przeprowadzić wymianę. Również zakładając, że maszyna np. ładowarka teleskopowa użytkowana jest bardzo rzadko i tak powinniśmy przeprowadzić zmianę oleju, gdyż ulega on degradacji nawet kiedy silnik nie jest odpalany. Najwygodniej przeprowadza się taką akcje serwisową za pomocą podnośnika lub kanału, aby mieć wygodny dostęp do korka spustowego umieszczonego na dnie miski olejowej. Za pomocą odpowiednio dobranego klucza powinniśmy ze względną łatwością odkręcić korek i umożliwić spłynięcie oleju do wcześniej przygotowanego pojemnika. Warto również przed rozpoczęciem upuszczania oleju delikatnie rozgrzać silnik, dzięki temu zabiegowi olej będzie rzadszy i szybciej spłynie z miski olejowej. Bardzo ważnym jest, aby przy każdorazowej wymianie oleju w naszym układzie wymienić również filtr odpowiedzialny za zatrzymywanie drobinek metalu lub innych zanieczyszczeń. Będziemy mieli wtedy pewność, że nasz układ został właściwie oczyszczony z większości zanieczyszczeń mogących w przyszłości doprowadzić do jakieś poważnej usterki. Czasami do odkręcenia filtra paliwa może być nam potrzebny specjalny klucz do odkręcania filtrów. Te dzielą się na łańcuchowe i paskowe. Jeszcze przed założeniem nowego filtra pamiętajmy o nasmarowaniu jego uszczelki odrobiną oleju. Sam filtr przykręcamy z dość dużą siłą, ale bez użycia żadnych dodatkowych narzędzi. Po zakończeniu tego etapu wkręcamy na swoje miejsce korek spustowy i zalewamy silnik świeżym olejem. Dobrze będzie wcześniej sprawdzić w instrukcji naszego pojazdu jaka jest pojemność naszej miski olejowej by nie wlać go za dużo. Po uzupełnieniu należy odpalić silnik i dać mu pochodzić parę minut. Jest to bardzo ważne, ponieważ dzięki odpaleniu silnika dajemy możliwość rozejścia się oleju po całym układzie. W tym czasie możemy sprawdzić czy nie tworzą się żadne wycieki w okolicach filtra i korka spustowego. Po upływie tego czasu sprawdzamy poziom oleju i w razie potrzeby uzupełniamy ewentualne niedobory. Zużytego oleju pod żadnym pozorem nie powinniśmy nigdzie wylewać, ponieważ jest on bardzo szkodliwy dla środowiska. Przepracowany olej należy oddać do specjalnego zakładu zajmującego się jego utylizacją.